PEDro ma trzy strony wyszukiwania (Zaawansowane (Advanced), Proste (Simple) i Odbiorca (Consumer)). Specjalistów ochrony zdrowia zdecydowanie zachęcamy do korzystania z Wyszukiwanie Zaawansowane (Advanced Search), które zawiera 13 pól do precyzyjnego definiowania wyszukiwanych terminów. Dlatego też przycisk SZUKAJ w nagłówku, stopce i ikonce PEDro prowadzą bezpośrednio do strony Wyszukiwanie Zaawansowane (Advanced Search). Ci, którzy stawiają dopiero pierwsze kroki w wyszukiwaniu, mogą woleć zacząć od Wyszukiwanie Proste (Simple Search), które zawiera pojedyncze pole tekstowe. Pacjenci oraz inne osoby korzystające z fizjoterapii mogą uzyskać dostęp do Wyszukiwanie dla Odbiorców (Consumer Search), które charakteryzuje się mniej fachowym językiem.
- Zanim zaczniesz szukać
- Informacje wprowadzające
- Stosowanie wildcards (wieloznaczników)
- Łączenie wyszukiwanych terminów
- Brak abstraktu?
- Dostęp do pełnego tekstu
- Wybór rekordów
1. Zanim zaczniesz szukać
Zanim zaczniesz szukać badań klinicznych dobrze jest zastanowić się chwilę nad pytaniem, na które chcesz znaleźć odpowiedź. Jest to o tyle ważne, że odpowiednie sformułowanie pytania ułatwi znalezienie badań, które na nie odpowiedzą. Samouczek wideo wyjaśni Ci, jak zadawać pytania kliniczne w formacie PICO (Patient-Intervention-Comparison-Outcome – Pacjent-Interwencja-Komparator-Efekt).
2. Informacje wprowadzające
Baza PEDro może być przeszukiwana ze stron prostego (Simple) lub zaawansowanego (Advanced) wyszukiwania, do których przechodzisz klikając na link w lewym panelu nawigacyjnym. Pojedyncze konkretne badania, przeglądy czy wytyczne nazywane są rekordami. Żeby znaleźć określony rekord, musisz określić kryteria wyszukiwania (charakterystyka badania eksperymentalnego, przeglądu lub wytycznych, których szukasz) na stronie wyszukiwania. Następnie PEDro przeszukuje wszystkie rekordy w bazie i wyświetla wyniki wyszukiwania (Search Results): zestaw rekordów pasujących do kryteriów wyszukiwania.
TWyniki wyszukiwania (Search Results) są wyświetlane jako lista tytułów. Wytyczne kliniczne są wyświetlane jako pierwsze, następnie przeglądy i badania eksperymantalne. Wytyczne są sortowane po roku (najnowsze pierwsze). Automatyczne sortowanie wyświetla przeglądy Cochrane jako pierwsze, następnie pozostałe przeglądy, a wszystkie są sortowane po dacie (najnowsze pierwsze). Badania są sortowane po wyniku PEDro (najwyższe pierwsze) i po roku (najnowsze pierwsze). Więcej informacje odnośnie rekordu uzyskasz klikając na tytuł. Daje to szczegółowe wyniki wyszukiwania (Detailed Search Result), zawierające autora, tytuł, metody, wynik i (o ile wydawca się zgodził) abstrakt.
Możesz cofnąć się do strony wyników wyszukiwania (Search Results) ze strony szczegółowych wyników wyszukiwania (Detailed Search Results), używając przycisku „wróć” w swojej przeglądarce. Możesz również wybrać rekordy do zapisania, wydruku czy wysłania emaila.
Wykorzystanie prostego wyszukiwania (Simple Search) do szukania rekordu lub grupy rekordów:
- Idź do strony prostego wyszukiwania (Simple search).
- Wpisz szukany termin lub terminy w pole wyszukiwania.
- Kliknij na przycisk Start Search, żeby przeszukać bazę PEDro.
Samouczek wideo pokaże, jak użyć prostego wyszukiwania w PEDro.
Wykorzystanie zaawansowanego wyszukiwania (Advanced search) do szukania rekordu lub grupy rekordów:
- Idź do strony zaawansowanego wyszukiwania (Advanced search).
- Określ czego szukasz, wpisz tekst w pole tekstowe lub wybierz opcje z menu. Zwykle najlepsze efekty daje wpisanie jednego lub więcej wyszukiwanych terminów w polu „Abstract & Title”.
- Zwróć uwagę, że nie musisz wpisywać wyszukiwanych terminów we WSZYSTKIE pola. Dla większości wyszukiwań wpisanie słów w trzy pola wystarcza (często jedno lub dwa dobrze wybrane słowa w polu Abstract & Title wystarczają).
- Wykorzystując wildcards (wieloznaczniki)możesz szukać odmian słowa (jak „oedema” i „edema” lub „leg” i „legs”).
- Na dole strony zaawansowanego wyszukiwania możesz określić, jaką liczbę rekordów chcesz wyświetlać na stronie wyników szukania (pomiędzy 5 a 50). Opcjonalny element. Jeżeli nie dokonasz wyboru, domyślnie wyświetla się 20 rekordów na stronie.
- Możesz zwiększyć skuteczność wyszukiwania wpisując terminy wyszukiwania w więcej niż jedno pole i łącząc wyszukiwane terminy operatorami AND i OR.
- Kliknij przycisk „Start Search” żeby rozpocząć przeszukiwanie bazy PEDro.
Samouczek wideo pokaże, jak wykonać wyszukiwanie zaawansowane w PEDro.
3. Stosowanie wildcards (wieloznaczników)
PEDro domyślnie szuka dokładnie pasujących słów. Na przykład Bo znajdzie wszystkie rekordy zawierające Bo K lub Williams BO, ale nie pokaże rekordów zawierających Boers M.
Często warto szukać wielu wersji danego słowa. Na przykład możesz szukać artykułów zawierających słowa enthesopathy lub enthesopathies. Możesz szukać różnych wersji słowa stawiając (*) na jego końcu, tak żeby wskazać literę lub grupę liter, które mogą być modyfikowane. Jeżeli wpiszesz enthesopath*, otrzymasz rekordy zawierające enthesopathy i enthesopathies.
Wykorzystując gwiazdkę (*) możesz również szukać modyfikacji na początku słowa dla dowolnej litery lub grupy liter. Na przykład, jeżeli chcesz znaleźć artykuł dotyczący edema, oedema, lymphedema lub lymphoedema, możesz wpisać *edema w pole tekstowe. Gwiazdka oznacza nieograniczoną ilość modyfikacji – przedstawia dowolną liczbę znaków (łącznie z 0).
Innym rodzajem wildcard (wieloznacznika) jest symbol @, który oznacza wycięcie jednego znaku. Możesz użyć symbol @, jeżeli występują kombinacje jednej litery w słowie. Na przykład szukasz autora i nie wiesz, czy nazwisko autora to Rawson czy Rawsen. Wtedy możesz wpisać Raws@n.
4. Łączenie wyszukiwanych terminów
Wyszukiwanie z terminem all na stronie wyszukiwania zaawansowanego wymaga użycia operatora (AND) (klikając obok „Match all search terms (AND)” na dole strony wyszukiwania zaawansowanego). To powoduje, że PEDro szuka tylko tych badań eksperymentalnych, przeglądów i wytycznych, które zawierają wszystkie wyszukiwane, określone przez Ciebie, terminy. Służy to ograniczeniu liczby wyświetlanych rekordów, w porównaniu do liczby, która zostałaby wyświetlona, jeżeli każdy termin byłby wyszukiwany oddzielnie. Kliknij ten przycisk, żeby połączyć wyszukiwane terminy, jeżeli wyszukiwanie z wykorzystaniem pojedynczego terminu daje zbyt wiele rekordów.
Aby wyszukiwać z użyciem any z terminów wyszukiwania w polu tekstowym na stronie wyszukiwania zaawansowanego, użyj operatora OR (klikając obok „Match any search term (OR)” na dole strony wyszukiwania zaawansowanego). To spowoduje, że PEDro szuka badań eksperymentalnych, przeglądów i wytycznych, które zawierają którykolwiek z wyszukiwanych, określonych przez Ciebie, terminów. Służy to zwiększeniu liczby wyświetlanych rekordów, w porównaniu do liczby, która zostałaby wyświetlona, jeżeli każdy termin byłby wyszukiwany oddzielnie. Kliknij ten przycisk, żeby połączyć wyszukiwane terminy, jeżeli wyszukiwanie z wykorzystaniem pojedynczego terminu daje zbyt mało rekordów.
Nie można łączyć AND i OR w pojedynczym wyszukiwaniu. Możesz wyszukać w PEDro, używając dwóch lub więcej słów, wpisując je w cudzysłów (np. “lateral epicondylitis“). Praktycznie działa to jak połączenie dwóch terminów operatorem AND. Ewentualnie można użyć operatora wildcard (wieloznacznika) (*), żeby znaleźć powiązane słowa (np. *edema). W efekcie, łączy to powiązane terminy (w naszym przykładzie: edema, oedema, lymphedema i lymphoedema z operatorem OR. W miarę potrzeby powiązane terminy mogą być następnie łączone z innymi polami wyszukiwania z wykorzystaniem operatorów AND lub OR na dole strony zaawansowanego wyszukiwania.
Nie da się wziąć wildcards (wieloznaczników) w cudzysłów. Na przykład “Medicine * Rehabilitation” nie da żadnych rekordów.
Sposoby łączenia terminów wyszukiwania są przedstawione w tabeli poniżej.
| Aby wyszukać | Wybierz | I wpisz | Komentarze |
|---|---|---|---|
| Wszystkie rekordy ze słowami lateral i epicondylitis w abstrakcie (ale nie rekordy zawierające w abstrakcie tylko lateral lub tylko epicondylitis) | lateral epicondylitis w polu Abstract & Title | Pokaże rekordy zawierające w abstrakcie treatment of lateral epicondylitis jak również rekordy z abstraktami zawierającymi treatment of epicondylitis and pain on the lateral aspect of the arm | |
| Wszystkie rekordy zawierające słowa lateral epicondylitis razem w abstrakcie | “lateral epicondylitis” w polu Abstract & Title | Pokaże rekordy zawierające w abstrakcie treatment of lateral epicondylitis, ale nie pokaże rekordów z abstraktami zawierającymi treatment of epicondylitis and pain on the lateral aspect of the arm | |
| Wszystkie rekordy z pain w abstrakcie i electrotherapy jako terapia (ale nie rekordy zawierające tylko pain i nie rekordy indeksowane tylko jako electrotherapy) | Dopasuj wszystkie terminy wyszukiwania (AND) | pain w polu Abstract & Title i electrotherapies, heat, cold w polu Therapy | |
| Wszystkie rekordy z pain w abstrakcie lub electrotherapy jako terapia | Dopasuj dowolny termin wyszukiwania (OR) | pain w polu Abstract & Title i electrotherapies, heat, cold/em> w polu Therapy |
5. Brak abstraktu?
Wydawca czasopisma musi dać zgodę na wyświetlenie abstraktu rekordu w PEDro. Dopóki nie mamy takiej zgody (co jest dość częste), abstrakt nie będzie wyświetlony. Użytkownicy PEDro mogą uzyskać dostęp do abstraktów (i czasami do całych artykułów) z linku w sekcji Abstracts na stronie Wyniki Wyszukiwania Szczegółowego. Liczba linków jest uzależniona od indeksacji rekordu, czy jest indeksowany w Medline i PubMed Central i czy posiada numer DOI (digital object identifier – cyfrowy identyfikator obiektu) lub czy wydawca ma stronę internetową. Linki są przedstawione w kolejności prawdopodobieństwa dostępu do darmowego pełnego tekstu. Linki wyświetlane na początku będą z większym prawdopodobieństwem łączyły z darmowymi pełnymi tekstami. Dostęp poprzez stronę wydawnictwa będzie wymagał dodatkowego wyszukiwania.
Jeżeli wpiszesz wyszukiwany termin w pole Abstract & Title, PEDro będzie przeszukiwać wszystkie abstrakty i sprawdzać, czy spełniają kryteria wyszukiwania, nawet jeśli abstrakt nie pojawi się na stronie Wyniki Wyszukiwania Szczegółowego.
Niektóre rekordy nie mają abstraktów, ponieważ taki jest styl czasopisma, w którym je opublikowano. Jeżeli szukasz terminu z pola abstraktu, nie będziesz przeszukiwać rekordów, które nie posiadają abstraktów.
6. Dostęp do pełnego tekstu
Linki do pełnego tekstu (darmowe lub płatne) są dostępne w sekcji Abstrakty na stronie Szczegółowych Wyników Wyszukiwania (Detailed Search Results). Rekord może mieć więcej niże jeden link, jeżeli jest indeksowany w Medline i PubMed Central i jeżeli posiada numer DOI (digital object identifier – cyfrowy identyfikator obiektu) lub wydawca ma stronę internetową. Linki są przedstawione w kolejności prawdopodobieństwa dostępu do darmowego pełnego tekstu. Linki wyświetlane na początku będą z większym prawdopodobieństwem łączyły z darmowymi pełnymi tekstami. Wykorzystanie PubMed Central, DOI i linków PubMed powinno zapewnić bezpośrednie przekierowane do abstraktów i pełnych tekstów rekordu. Dostęp poprzez strony wydawnictw będzie wymagał dodatkowego wyszukiwania.
Samouczek wideo pokaże, jak uzyskać dostęp do pełnych tekstów używając PEDro.
7. Wybór rekordów
Rekordy mogą być wybrane ze stron wyników wyszukiwania (Search Results lub Detailed Search Results). Rekordy mogą być później przeglądane na stronie wybranych wyników wyszukiwania (Selected Search Results) po kliknięciu na przycisk wyświetlenia wybranych rekordów (Display Selected Records) na stronie wyszukiwania wyników.
Funkcja Wyświetl Wybrane Rekordy („Display Selected Records”) ułatwia zapisanie lub drukowanie szczegółów bibliograficznych kilku rekordów. Wybrane rekordy mogą być zapisane lub wydrukowane z przeglądarki. Wybrane rekordy mogą być również wysłane emailem przy użyciu przycisku „Email Results” na stronie „Selected Search Results”.
Używając przycisku Kontynuuj Wyszukiwanie („Continue Searching”) na stronie Wyniki Wyszukiwania („Search Results”) wracasz do strony wyszukiwania. Każdy wcześniej wybrany rekord pozostaje wybrany, jeżeli kontynuujesz wyszukiwanie. Rozpoczęcie nowego wyszukiwania na stronie „Detailed Search Results” wyczyści wszystkie wybrane rekordy i terminy wyszukiwania.
Wybrane pojedyncze rekordy mogą być usunięte (odkliknięte) przyciskiem „Remove This Record” na stronie „Selected Search Results”. Jeżeli przypadkiem wybierzesz rekord dwa razy, zduplikowany tytuł pojawi się na liście na stronie „Selected Search Results” z informacją o zduplikowanym wyborze. Usuń rekord klikając na wiadomość „Remove This Record”. Drugi taki sam rekord pozostanie wybrany.
Samouczek wideo pokaże, jak wybrać rekordy, zapisać rekordy i zaimportować zapisane rekordy do programu bibliograficznego.
